Çin merkezli elektrikli araba ve batarya üreticisi BYD (Build Your Dreams), Tesla’nın en dişli rakiplerinden.
Geçen hafta şirketin hisse senedi, üçüncü çeyrek kârının geçen yıla kıyasla iki katına çıkması üzerine yükseliş yaşadı.
Eylül ayında Türkiye’de de arabaları satışa çıkan şirket, çeyreklik üretim bazında Tesla’yı geçti.
Küresel satışlarında ise hemen Tesla’nın ardından geliyor.
BYD’nin başarısı Çin’in otomobil endüstrisinin gelişmişliği açısından da bir gösterge; Çin bu yıl ihracatta Japonya’yı geçti.
BBC muhabiri Monica Miller’ın haberine göre konut krizi ve rekor işsizlik ile sarsılan Çin ekonomisi için otomobil endüstrisi ışıldayan bir cevher.
Diğer yandan Çin’in Batı ile ilişkilerinin gergin bir şekilde ilerlemesi ise ülkenin dış pazarının daralmasına yol açıyor.
BYD’nin en büyük avantajı nedir?
BYD’nin diğer şirketlerin aksine en büyük avantajı, elektrikli araba yaptıktan sonra batarya üretmek yerine batarya şirketi iken araba üretmeye başlamasından kaynaklanıyor.
18,7 milyar dolarlık bir serveti olan şirketin CEO’su Wang Chuanfu, Çin’in en fakir bölgelerinden birinde dünyaya geldi, ancak mühendislik ve fiziksel kimya okuduktan sonra BYD’yi 1995 yılında kuzeni ile kurdu.
İlerleyen yıllarda akıllı telefonlar, laptoplar ve diğer elektronik eşyalarda kullanılan şarj edilebilir bataryalarla üne kavuştular.
En büyük rakipleri, ürünlerini daha yüksek fiyattan satan Japonya pazarı idi.
BYD, 2002 yılında halka arz edildikten sonra zorlu bir dönemden geçen Qinchuan Otomobil Şirketi’ni satın aldı.
Elektrikli arabalar o dönemde halen daha gelişme aşamasında olsa da Çinli yetkililer piyasada doldurabilecekleri bir boşluk arıyordu.
2000’li yılların başında hükümet yenilenebilir enerji üretimine önem verdiği için sübvansiyon ve vergi kolaylığı vermeye başladı.
BYD için bu çok iyi bir zamanlamaydı; ürettikleri bataryalar elektrikli otomobiller için kullanılabilirdi.
Warren Buffett yüzde 10 hissesini aldı
2008 yılında ABD’li yatırımcı Warren Buffett BYD’nin elektrikli araba üreten şirketinin yüzde 10 hissesini satın aldı.
Buffett bu kararının nedenini şirketin bir gün “küresel elektrikli araba piyasasındaki en büyük oyuncu” olacağını söyleyerek açıkladı.
Haksız da çıkmadı; Çin bugün BYD sayesinde küresel elektrikli araba piyasasını domine ediyor.
Geçen haziran ayında hükümet önümüzdeki dört yıl için 72,3 milyar dolar değerinde vergi indirimi açıklayarak çok büyük bir teşvikin altına imzasını attı.
Analistlere göre BYD’nin en büyük avantajı batarya üretimi.
Elektrikli araçların en pahalı parçası bu; Tesla halen bataryaları için diğer üreticilerden alım yapıyor.
BYD’nin giriş seviyesi elektrikli aracı Seagull’ın fiyatı 11 bin dolar. Tesla’nın en son açıkladığı Model 3 sedanın Çin’deki başlangıç fiyatı ise 36 bin dolar.
Volkswagen’ı de geçti
BYD’nin başarısı elektrikli araç pazarını da aşmış görünüyor; Almanya’nın Volkswagen adlı şirketini bu yıl en çok satan araba markası olarak geçti.
Elon Musk 2011 yılında bir röportajda BYD ve Çinli rakipleri sorulduğu zaman gülümsemişti; ancak Eylül ayında Tesla’nın Çin’de sattığı elektrikli araçların sayısı 74.043’e düştü, bu da önceki yıla göre yüzde 11’lik bir düşüşe işaret ediyor.
BYD ise aynı dönemde 286.903 araba sattı; bu da elektrikli araçlar ve hibrit modellerde satışlarının yüzde 43 artması demek.
Çin’de elektrikli araçlara talebi Tesla yarattı
Halbuki Tesla Çin’e gelene kadar elektrikli araçlara rağbet yoktu. Otomobil analisti Ivan Lam’a göre Tesla halen Çin’in en sevilen elektrikli araç markalarından biri, hatta gençler arasında Tesla daha popüler.
Dünyanın en büyük araba pazarı olan Çin, elektrikli araçları ülkeye getirmeye karar verdiğinde yabancı şirketler için koyduğu üretim ve satış kurallarını gevşetti.
Daha önce General Motors ve Toyota gibi şirketler, Çin’de fabrika bile kurmak isteseler kendilerine yerel bir ortak bulmak zorundaydı.
Bu fırsat ortaya çıkınca Tesla hemen Çin pazarına daldı. Bugün Tesla, Çin’in en büyük elektrikli araba ihracatçısı ve Çin’deki en büyük ikinci elektrikli araç satışı yapan şirket.
Avrupa’da Çinli üreticiler daha ucuz
Musk, Çin’deki üretim kapasitesini artırmayı amaçlasa da ABD ve Çin arasındaki gerilim büyüdükçe hedefini yavaş yavaş Hindistan’a kaydırıyor.
Avrupa’da da daha ucuz olan Çin yapımı elektrikli araçlar revaçta.
Avrupalı ve İngiliz üreticiler Çin ile yarışmakta zorlanıyor.
AB, ithal edilen ve daha ucuz olan Çin yapımı arabalara ek gümrük vergisi getirip getirmemesi gerektiği konusunda bir soruşturma başlattı.
Şimdilik BYD’nin ucuz ve yeşil araçları, enflasyon ve yükselen enerji fiyatları ile mücadele etmeye çalışan Almanya’da çok popüler.
Mercedes-Benz, BMW ve Volkswagen gibi şirketlerin merkezi olan Almanya, küresel elektrikli araç üretimiyle mücadele etmekte zorlanıyor.
Almanya’nın Mühih kentinde geçen Eylül ayında düzenlenen Avrupa’nın en büyük araba fuarında en çok ilgi gören konu Çin’in elektrikli araçlarıydı.
Otomobil yatırım şirketi olan Automobility’nin kurucusu Bill Russo’ya göre dünyanın her yerinde satın alma gücü öncelikli konu, dünyada da bunu elektrikli araçlarda şimdilik sağlayabilen yer Çin.
