Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde binbir emekle hazırlanan kışlık yiyecekler, yolcu otobüsleriyle İstanbul başta olmak üzere batı illerine ulaştırılıyor.
Anadolu’nun birçok şehrinde olduğu gibi Diyarbakır, Mardin ve Siirt’te de vatandaşlar, büyükşehirlerde yaşayan akrabaları için yaz ve sonbahar mevsimlerinde kışlık yiyecek hazırlıyor.
Yöre sakinleri, hazırladıkları kurutmalık sebzeler ile turşu, pekmez gibi çeşitli yöresel ürünleri, koliler ve çuvallarla yolcu otobüslerinin bagajında batı illerde yaşayan yakınlarına gönderiyor.
Büyükşehirlerden memleketlerine gelen vatandaşlar da hazırladıkları yöresel yiyecekleri yaşadıkları illere dönerken beraberlerinde götürüyor.
Diyarbakır
Diyarbakır’da bir seyahat firmasının müdürü Musa Yıldız, AA muhabirine, sonbahar aylarında yolcudan fazla bagaj taşıdıklarını söyledi.
Kış öncesinde genelde gıda ürünleri taşıdıklarını anlatan Yıldız, “Yolcu beraberinde en az 10 torba yük ile geliyor. Turşusundan peynirine kadar her şeyini alıp İstanbul veya İzmir’e gidiyor. Yolcular genelde tüm kışlık ürünlerini buradan temin edip götürüyor. Bazen 10 yolcunun olduğu otobüste, bagajlar dolu oluyor hatta bazen bagaj yetersiz kalıyor.” dedi.
Yolcudan çok yöresel ürün taşıyorlar
24 yıllık otobüs şoförü Eşref Karakaş da farklı illere yöresel ürün göndermek isteyen vatandaşlardan kimlik fotokopisi aldıklarını, rutin bir şekilde eşyaları kontrol ettiklerini belirtti.
Gönderilen ürünleri aynı şekilde kimlik isteyerek alıcıya titiz bir şekilde teslim ettiklerini belirten Karakaş, “Bu aylar erzak gönderme zamanı. Vatandaşlar kolilerce eşya getiriyor. Araçta 15 yolcu var ancak bagajlarda yer yok. Erzak zamanı olduğu için bagajlarımız doluyor. Patates, un, pekmez, yoğurt, peynir, kurutmalık gibi her şey gönderiliyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya gibi illere çok rağbet var.” diye konuştu.
“Pekmez, pestil ve ceviz götürüyoruz”
Manisa’da yaşayan İsmail Yönder ise yıllık iznini Diyarbakır’da geçirdiğini, dönüşte yanında kışlık yöresel ürünleri de götürdüğünü söyledi.
Yönder, “Bağ bozumu zamanı olduğu için pekmez, pestil ve ceviz götürüyoruz. Oralarda bu tatları bulamadığımız için buradan götürüyoruz. Uçak 15 kilogramdan fazla kargo almıyor. Otobüsü tercih etmemizin sebebi fazla yük alabilmesidir, en az 100 kilogram yük götürüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Mardin
Mardin’de bir otobüs firmasında görevli Ethem Yurdakul da bölgenin bereketli topraklarında yetişen ürünlerin yıl sonuna doğru batı illerine gönderildiğini söyledi.
Birçok ürünün yolcuların vazgeçilmezi haline geldiğini anlatan Yurdakul, “Mevsimsel olarak bulgurundan pekmezine, üzümden nara hatta soğana kadar yolcudan fazla ürün taşıyoruz. Buna da ‘doğunun bereketi’ diyelim. Şu aralar en çok zeytin ve nar ile kışlık ürünleri taşıyoruz. Bagajlar dolu, yer yok. Yolcu yok ama bagaj çok.” dedi.
İstanbul’da yaşayan çok sayıda Mardinli olduğunu, ürünlerin büyük kısmının bu kente gönderildiğini ifade eden Yurdakul, İzmir, Bursa ve Antalya’ya da hazırlanan paketleri otobüslerle gönderdiklerini söyledi.
Bagajlar dolu
Bir otobüs firmasının yetkilisi Hasan Bikiç de eylül ayından itibaren yöresel ürünleri gönderdiklerini belirterek, “En çok peynir, zeytin, pekmez, cevizli sucuk gönderiliyor. Otobüslerin bagajlarının boş gittiği olmuyor. Özellikle İzmir ve İstanbul’a çok fazla ürün gönderiliyor.” diye konuştu.
Mardinli Abdurrahman Atılmış da kentte özellikle doğal yetişen ürünlerden yaptıkları yöresel lezzetleri il dışındaki akrabalarına gönderdiklerini, otobüs terminalinin adeta pazar yerine döndüğünü dile getirdi.
Kenti gezmeye gelen Aysel Seven de dönerken yanında yöresel ürünlerden götürdüklerini ifade ederek, “Bölgenin ürünleri çok lezzetli. Bence valizi buraya gelirken boş getirelim. Dönerken dolu gidiyor zaten.” şeklinde konuştu.
Siirt
Siirt’te de bir kısmı yaz aylarında kurutulan dolmalık biber, patlıcan ve kabak ile karadut ve tescilli Tillo heriresi (bir tür pestil), turşu, tandır ekmeği, otlu peynir ve nar gibi ürünler İstanbul ve diğer illere gönderiliyor.
Siirt Belediyesi Şehirler Arası Otobüs Terminali’nden kalkan otobüslerin bagaj kısmının büyük kısmını yolcuların beraberinde götürdüğü kışlık ürünler dolduruyor.
Yöresel ürün satışı yapan Muhammed Burak Işık, gün geçtikçe rağbet gören yöresel ve doğal ürünlerin daha çok İstanbul, Bursa ve İzmir başta olmak üzere büyükşehirlere gönderildiğini söyledi.
Vatandaşların doğal ürünlere ilgisinin son yıllarda daha da arttığını anlatan Işık, bundan dolayı yoğun bir mesai yaptıklarını belirtti.
Kentte bir otobüs firması yetkilisi Fatih Dalgalı da her yıl bu aylarda yoğun bir hareketlilik yaşandığını dile getirerek, şunları kaydetti:
“Bağ ve bahçede yetiştirilen ürünleri vatandaşlar toplayıp kurutuyor ve yakınlarına ya götürüyor ya da gönderiyor. Bu ürünler aileler tarafından yapıldığı için hem ekonomik hem de doğal.”
Firma görevlisi İbrahim Aksu da İstanbul’a giden otobüsün bagajının tamamen yöresel ürünlerle dolduğunu belirtti.
Yaz aylarında kente gelenlerin 1-2 ay kaldığını ifade eden Aksu, “Kaldıkları süre boyunca kışlık ürün hazırlıyorlar. Biber, patlıcan, bamya ve birçok yöresel ve doğal ürün hazır hale geldikten sonra batı illerine gönderiliyor.” dedi.
