Seyahatte de her şeyin başı sağlık
Tatile giderken valizimizi hazırlayıp büyük bir hevesle yollara düşüyoruz. Kabul edelim, sağlığımızı düşünmek pek de aklımıza gelmiyor. Oysa soluduğumuz havadan yediğimiz yemeklere ve uyuduğumuz yere kadar tüm düzenimiz değişiyor. Kötü sürprizlerle karşılaşmamak için de bazı önlemler almak gerekiyor. İç hastalıkları uzmanı Dr. Ayça Kaya, diyetisyen Elif Nida Zafer, dermatolog Sibel Berksoy, Acıbadem Sports Fitness Spor Müdürü ve fitness eğitmeni İnanç Akbaş, klinik psikolog ve psikoterapist Fundem Ece’den öneriler istedik.
‘Şekerli ve yağlı yemeyin’
Seyahat öncesinde bazı besinlerden uzak durduğunuzda daha rahat bir yolculuk yapabilirsiniz. Örneğin kuru fasulye, nohut, barbunya gibi baklagiller rafinoz ve diğer oligosakkaritleri içerir. Bu maddeler gaz yapıcı özelliğe sahip olduğu için yolculukta kaçınmak gerekir. Şekerli ve çok yağlı besinler de tüketmemelisiniz. Seyahat sırasında ya da sonrasında kabızlık sık karşılaşılan bir durumdur. Lif içeriği yüksek kuru kayısı, kuru erik ya da hurma sağlıklı bir ara öğün olabilir. Ayrıca sıvı tüketimine dikkat edin. Susuzluk baş ağrısı ve dikkat dağınıklığına neden olabilir.
Gideceğiniz ülkenin endemik hastalıklarına karşı bağışıklık kazanmanızı sağlayacak aşılar önemli. Bu sebeple seyahate çıkmadan önce o ülkenin sağlık durumu hakkında güncel bilgilere ulaşın. Aşı olmak sadece kişisel sağlığınızı değil, aynı zamanda ziyaret ettiğiniz topluluğun sağlığını da korur. Bu sayede hastalıkların yayılmasını önleyebiliriz. Sarıhumma, tifo, hepatit A ve B bu hastalıklardan sadece bazıları.
Uzun saatler süren yolculuklar ve farklı iklim koşulları sebebiyle ödem problemiyle karşılaşabilirsiniz. Ödem, genellikle vücutta aşırı sıvı birikimine bağlı olarak ortaya çıkan şişme ve rahatsızlık hissiyle karakterizedir. Seyahat sırasında uzun süre oturmak veya ayakta kalmak kan dolaşımının azalmasına ve sıvı birikimine yol açabilir. Ayrıca farklı zaman dilimlerine uyum sağlamaya çalışmak da vücudun iç saatini şaşırtabilir ve ödeme neden olabilir. Doğru beslenme, düzenli hareket, yeterli su tüketimi ve uyku düzenine dikkat etmek gibi basit adımlarla vücudunuzun hafif ve enerjik kalmasını sağlayabilirsiniz.
(Dr. Ayça Kaya)
‘Esneme hareketleri yapın’
Uzun saatler boyunca uçmak veya araçta oturmak düzenli egzersiz yapmayanlarda olumsuz etkilere neden olabilir. Seyahat sırasında arada kalkıp yürümek, basit çömelme ve esneme hareketleri yapmak kan dolaşımını arttırarak kasları rahatlatabilir.
Bagajınızı özellikle yerden kaldırırken dizlerinizi bükerek ağırlığı dengelemeniz çok önemli. Böylelikle belinize binen yükü azaltabilirsiniz. Eğer valiziniz sırt çantası şeklindeyse çift taraflı taşımak omurga sağlığınız için çok daha iyidir.
Seyahat öncesi yorgun ve uykusuz kalmaktan kaçının. İyi dinlenmemiş bir vücutta stres artar ve kortizol seviyesi yükselir. Uçağa biner binmez yeni zaman dilimine göre saatinizin ayarını değiştirin. Gidilecek yerin uyku saatine uygun zamanda uyumaya çalışmak da erken adaptasyona yardımcı olur.
(Fitness eğitmeni İnanç Akbaş)
‘Bağırsaklara probiyotik’
Seyahat esnasında farklı koşullardan etkilenen bağırsaklarınız için probiyotik kullanabilirsiniz. Probiyotikler bağırsakların değişen koşullara adapte olmasını destekliyor. Yorgunluk ve vücut ağrısı için de günde 1 kapsül magnezyum alabilirsiniz. Seyahat kramplarını ve yer değişikliğinden kaynaklı uykusuzluğu gidermeye destek olacaktır. Ayrıca yolculuğunuz esnasında protein tüketmenizi öneririm. Et, tavuk, balık, yumurta sizi tok tutabilir ve bu sebeple de kaçamakları önleyebilir.
(Diyetisyen Elif Nida Zafer)
‘Alerjik durumlar olabilir’
Güneşten korunma önlemlerine seyahat sırasında da dikkat edilmeli ve gözlük, şapka, güneşten koruyucu krem unutulmamalı. Deri bariyerini korumak için uygun bir vücut nemlendiricisini veya banyo yağınızı da valizinize ekleyebilirsiniz.
Olası böcek ısırıkları için kortikosteroid ve antibiyotik içerikli kremlerden birini doktorumuza danışarak seyahat listenize dahil edebilirsiniz. Bu tarz bir krem güneş yanıklarında da işinize yarayabilir. Alerjik durum ihtimalini göz önünde bulundurarak antihistaminik grubu bir ilacı da çantanıza atabilirsiniz.
Son dönemde ülkemizde olduğu kadar tüm dünyada yaygınlaşan parazitler konusunda da dikkatli olmalısınız. Otellerden bulaşabilecek bit ve uyuza karşı kullanabileceğiniz bir şampuanı yanınıza almanız fayda sağlayabilir.
(Dermatolog Sibel Berksoy)
Yola çıkmak sizi geriyorsa…
Seyahat öncesinde gözlerinizi kapatıp yolculuğunuzu tümüyle gözünüzde canlandırabilirsiniz. Belirsiz durumlar endişe yaratabilir. Bu sayede tatiliniz somutlaşmış olur. Gideceğiniz yer hakkında bilgi edinmek stresinizi azaltır. Çünkü oraya gittiğinizde yabancılık çekmeyip tanıdık bir hissiyatla kendinizi güvende hissedebilirsiniz. Sürekli seyahat eden ve güvendiğiniz biriyle yola çıkmak da kaygı seviyenizi düşürebilir.
Seyahat öncesi ve seyahat esnasında nefes egzersizleri yapabilirsiniz. Bu sayede stres hormonu düşecektir ve siz de anın tadını çıkarmaya başlayabilirsiniz. (Klinik psikolog ve psikoterapist Fundem Ece)
